Η Ξυλοτύμβου είναι μία πολύ ξεχωριστή κοινότητα της Επαρχίας Λάρνακας που τη χαρακτηρίζει η φιλοξενία των κατοίκων και ο συνδυασμός του μοντέρνου και παραδοσιακού στοιχείου που συναντά κάποιος όταν την επισκεφθεί.
Είναι σαν να λέμε… σπίτια παραδοσιακά, δίπλα από τα σύγχρονα. Άτομα διαφόρων ηλικιών στα καφενεία που βρίσκονται σκορπισμένα στο κέντρο της κοινότητας να διαβάζουν εφημερίδα, να πίνουν ζεστό τον κυπριακό τους καφέ και ο ήχος των ζαριών του ταβλιού να ηχεί στα αυτιά των περαστικών.
Η συγκεκριμένη κοινότητα όπως και τα γειτονικά της χωριά (Άχνα, Πέργαμος, Πύλα, Ορμήδεια), έχουν βαθιές ρίζες στην κυπριακή ιστορία και παράδοση. Σύμφωνα, μάλιστα, με βάσιμες ιστορικές πληροφορίες, η Ξυλοτύμβου άνηκε αρχικά στην Επαρχία Αμμοχώστου μέχρι το 1917. Από τότε μέχρι και σήμερα ανήκει διοικητικά στην Επαρχία Λάρνακας. Με τη νέα μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, από την 1η Ιουλίου 2024, η Ξυλοτύμβου εντάχθηκε στο Σύμπλεγμα Κοινοτήτων Δεκέλειας, μαζί με την Ορμήδεια και την Ξυλοφάγου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια των οδυνηρών χρόνων της προσφυγιάς του 1974, η κοινότητα Ξυλοτύμβου «αγκάλιασε» με στοργή πολλούς πρόσφυγες. Εκεί, μέσα στο απόλυτο χάος της ξενιτιάς, η κοινότητα στάθηκε βράχος στον δύσκολο αγώνα που έμελλε να αντιμετωπίσουν οι ξεριζωμένοι της εποχής.
Ένα μέρος που ξεχωρίζει στη Ξυλότυμβου και είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τις ημέρες μνήμης του 1974 είναι ο Ιστορικός Ευκάλυπτος που βρίσκεται στο κέντρο της κοινότητας. Ο συγκεκριμένος ευκάλυπτος φυτεύτηκε γύρω στη δεκαετία του ‘40, με φροντίδα και μεράκι της οικογένειας Βαρνάβα Παντελή (Μάειρος). Θα έλεγε κανείς ότι είναι ένας διαχρονικός μάρτυρας γενεάς της γενεάς. Σύμφωνα με πληροφορίες, πρόκειται για τον Ευκάλυπτο που φέρει το επιστημονικό όνομα Eucalyptus camaldulensis. (Στην Κύπρο λέγεται ευκάλυπτος η καμαλδουλένσεια). Είναι δένδρο ανθεκτικό, δυνατό, γνωστό και ως Red River Gum και μεταφράζεται ως «κόκκινη γόμμα του ποταμού».
Κάτω από τη σκιά του, «ενώθηκαν» γενιές και γενιές ολόκληρες. Ηλικιωμένοι που συζητούσαν και γελούσαν στον ίσκιο του. Παιδιά και νέοι που έτρεχαν, έπαιζαν και έλεγαν για τα όνειρά τους, ξέγνοιαστα. Και τότε, ήρθε το μαύρο καλοκαίρι του 1974 και ο ευκάλυπτος έγινε το καταφύγιο πολλών πονεμένων προσφύγων, οι οποίοι φοβισμένοι με προορισμό το άγνωστο βρήκαν ένα μέρος να ξαποστάσουν και να μοιραστούν τις ανησυχίες τους.
Από τότε μέχρι και σήμερα, ο ευκάλυπτος στέκει ως σημείο κατατεθέν, ενότητας και μνήμης. Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νέοι.
Αν καμιά φορά τύχει να περάσεις από την Ξυλοτύμβου, δεν αξίζει να τραβήξεις μία φωτογραφία κάτω από τον ίσκιο του συγκεκριμένου ευκαλύπτου, τώρα που έμαθες και την ιστορία του;
Γράφει η Χριστίνα Γεωργίου | Φωτογραφίες: Μένουμε Κύπρο – Χριστίνα Γεωργίου