Οι τυχαίες συναντήσεις στη ζωή μας είναι αυτές που πολλές φορές μας διδάσκουν πράγματα που δεν φανταζόμασταν ότι θα ακούγαμε για αυτά ποτέ! Οι συναντήσεις αυτές, κρύβουν συχνά μια απρόβλεπτη σοφία και τη στιγμή, μάλιστα του αποχαιρετισμού, μας κάνουν ξαφνικά δημιουργικούς, σκεφτόμενοι διαφορετικά και αναθεωρώντας για πολλά πράγματα που συμβαίνουν γύρω μας.
Μια τέτοια τυχαία συνάντηση έγινε στη Λάρνακα, στο φεστιβάλ «ΕΚΕΙΝΗ» που διοργάνωσε το Γυναικείο Κίνημα ΠΟΓΟ στις 10 Οκτωβρίου 2025, στην πανέμορφη Λάρνακα. Τρύπωσα, κυριολεκτικά, πίσω από τον πάγκο δύο καλλιτέχνιδων, οι οποίες με υποδέχτηκαν με χαρά, θέλοντας να μοιραστούν μαζί μου τις δημιουργίες τους… με σμιλί. Η Ηλιάδα Φερνάντες, λοιπόν, και η Μάρτα Παρασκευαΐδου, βρέθηκαν εκεί μαζί με το «Yarnmade with Love» και το «Handmade by Marta», παρουσιάζοντας την τέχνη του σμιλιού, γνωστή και ως η τέχνη του βελονάκι – crochet. Πρόκειται για μία τεχνική χειροτεχνίας που κατασκευάζονται πλεκτά, κυρίως, και πολλά αντικείμενα καθημερινής χρήσης (και όχι μόνο).
«Εμείς, μάθαμε από τις γιαγιάδες και τις μαμάδες μας να δημιουργούμε με το σμιλί και αυτό συνεχίζεται από γενιά σε γενιά. Είσαι σπουδαίο το γεγονός ότι βλέπουμε γυναίκες 20-30 ετών να λένε ότι αυτή η τέχνη είναι πολύ ενδιαφέρον και ξεκινάνε να μαθαίνουν να μπλέκουν. Επίσης, η πρόσβαση που έχει η κάθε μια και ο κάθε ένας πλέον σήμερα σε ιστότοπους αναζήτησης, μας βοηθά στο να έχουμε όλες τις πληροφορίες στα χέρια μας! Έτσι ξεκινά και ξαναζωντανεύει αυτή η τέχνη!», λέει η Ηλιάδα.
Συγκρίνοντας την παλιά γενιά με τη νέα με πρωταγωνιστή το βελονάκι, αναφέρθηκε πως πλέον εκσυγχρονίζονται τα υλικά πλεξίματος και αυτό βοηθά στο να φτιάχνονται νέα πρωτότυπα αντικείμενα καθημερινής χρήσης, πέραν των παραδοσιακών. Για παράδειγμα παλιότερα, οι γιαγιάδες και μαμάδες, είχαν περιορισμένες επιλογές αντικειμένων – ρούχων για να φτιάξουν, όπως ζακέτες και σκουφάκια για τα παιδιά. Σήμερα, το 2025, θα βρεις στην αγορά βελούδα – πλεκτά αρκουδάκια, τσάντες, πορτοφόλια, παπουτσάκια, σουβέρ, σουπλά, keyrings και πολλά άλλα.
Τι επιπλέον μαθαίνουμε για την τέχνη του σμιλιού;
Κατά τη διάρκεια της συζήτησής μας, μάθαμε και ανακαλύψαμε για το σμιλί, τα εξής: «Ο χρόνος για να φτιάξεις ένα παπουτσάκι είναι αναλόγως του σχεδίου. Μπορεί να πάρει δύο, μπορεί και πέντε ώρες μέχρι να το ολοκληρώσεις. Όση δουλειά βάλεις στη λεπτομέρεια, τόσο μεγάλο μαλλί θα χρησιμοποιήσεις. Θα σκεφτείς, επίσης, τι μέγεθος σμιλιού θα χρησιμοποιήσεις, για να ‘’κόψεις’’ δρόμο ή αν θα κάνεις πόντο-πόντο μικροδουλειά. Το ίδιο και με μία τσάντα. Ίσως, να έχει χίλιες πεντακόσιες πλέξεις, αλλά μία να έχει εκατόν πενήντα γιατί χρησιμοποίησες διαφορετικό υλικό· πιο χοντρό σαν σκοινί».
Μια ερώτηση κρίσεως…
«Δεν σπάνε τα νεύρα σας αν χάσετε κάποια πλέξη και υποχρεωθείτε να χαλάσατε ότι κάνατε μέχρι στιγμής για να το διορθώσετε;», ρώτησα κάποια στιγμή τις δύο καλλιτέχνιδες και η Ηλιάδα χαμογελώντας απάντησε χαρακτηριστικά πως «είναι μέρος της διαδικασίας. Κάτι που σε διδάσκει το βελονάκι είναι η υπομονή. Σε μαθαίνει επίσης να δέχεσαι τα λάθη που έκανες. Είναι μία προσωπική διαμάχη μεταξύ του δημιουργού και της δημιουργίας του. Για παράδειγμα, λες ότι δεν φαίνεται το λάθος που έκανες, αλλά ξέρεις ότι είναι εκεί. Και εκεί είναι που πρέπει να παρθούν αποφάσεις αν θα το αφήσεις να υπάρχει συνεχίζοντας… ή αν θα το πάρεις από την αρχή διορθώνοντάς το».
Ένα όνειρο γίνεται πραγματικότητα
Μέσα σ’ όλα αυτά, η Ηλιάδα άνοιξε την καρδιά της και ανάφερε στο menoumekypro.com για το όνειρό της που έχει στόχο την ένωση των παραδοσιακών και σύγχρονων τεχνών, σ’ έναν χώρο άκρως δημιουργικό με έδρα την Λάρνακα. «Σαν σπουδασμένη καλλιτέχνιδα με πτυχίο και μεταπτυχιακό στις Καλές Τέχνες και σε μία δική μου προσπάθεια να διατηρήσω αυτές τις τέχνες επιθυμώ να δημιουργήσω έναν χώρο που θα φιλοξενούνται καλλιτέχνες διαφόρων τεχνών, όπως είναι η καλαθοπλεκτική, το βελονάκι και οι δημιουργίες με κεριά. Ακόμα, να φέρω κοντά άτομα όπως είναι οι makeup artist, ή και οι flaring bartenders» (barman, show με μπουκάλες).
Όπως, πράγματι μας αποκάλυψε, ο χώρος της θα ονομάζεται «Δημιουργεῖον» και θα είναι ένας χώρος concept στην καρδιά της Λάρνακας όπου μια ποικιλία καλλιτεχνών, μοντέρνων και παραδοσιακών τεχνών, θα διοργανώνουν workshops για όλους όσοι επιδιώκουν να διευρύνουν τις δεξιότητες αλλά και τους εαυτούς τους.
Το «αγκάλιασμα» και το «μπλέξιμο» των παραδοσιακών και σύγχρονων τεχνών είναι σπουδαίο πράγμα, προπάντων σε μία κοινωνία που αλλάζει μέρα με τη μέρα όλο και πιο πολύ. Δεν είναι ωραία σκέψη, να πρωταγωνιστεί στις μέρες μας αυτή η «παραδοσιακή στάμπα»; Είναι αυτό που λέμε… παρά να χάνονται αυτές οι τέχνες, ας διατηρούνται έστω και με μοντέρνες πινελιές.
Γράφει η Χριστίνα Γεωργίου