Είναι και κάποιες συναντήσεις – αυτές που ξεχωρίζουν από την απλότητα αυτού που είχες την τύχη να πεις καμιά δυο κουβέντες παραπάνω. Είναι αυτές οι συναντήσεις που όσα χρόνια κι αν περάσουν εξακολουθούν να μένουν στο μυαλό. Μια από αυτές έγινε ένα πρωινό Σαββάτο στο Μάμμαρι της Επαρχίας Λευκωσίας.
Γνωρίσαμε την κυρία Αναστασία Χρυσάνθου, από το Μάμμαρι της Επαρχίας Λευκωσίας, 83 ετών η οποία μας έστρεψε κυριολεκτικά, πίσω στο παρελθόν. Θυμήθηκε το σίδερο με τα κάρβουνα, άνοιξε την καρδιά της και μας είπε δύο – τρεις κουβέντες παραπάνω για τον ξεχωριστό, αυτό παραδοσιακό τρόπο σιδερώματος.
Το σίδερο με τα κάρβουνα ήταν ο παραδοσιακός τρόπος σιδερώματος ρούχων πριν την εμφάνιση των ηλεκτρικών σίδερων. Βαρύ, σιδερένιο και με ένα καπάκι το οποίο άνοιγε για να μπουν μέσα αναμμένα κάρβουνα. Είχε και μικρές τρύπες, που βοηθούσε στο να βγαίνει ο καπνός. Σύμφωνα με την κυρία Αναστασία, σε πολλές οικογένειες, το σίδερο με τα κάρβουνα ήταν ένα από τα προιτζιά που έδιναν στα παιδιά τους οι γονείς τους.
Η κυρία Αναστασία, λέγοντας τη δική της ιστορία για το σίδερο, ανέφερε ότι το «έπιασε» από την αδερφή της, όταν αναγκάστηκε το 1974 λόγω της τουρκικής εισβολής να μείνει σε μία παράγκα χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, με τον άντρα και τα τρία της μωρά. «Το 1970 παντρεύτηκα και μετακόμισα στη Μύρτου μέχρι το 1974. Μετά εκάμαμεν μια παράγκα απέναντι από την Ιερατική Σχολή, στον Στρόβολο και μέναμε εκεί για εφτά χρόνια. Μετά επιστρέψαμε ξανά στο Μάμμαρι».
@menoumekypro➡️Εκεί που οι μνήμες ξυπνούν σαν ψίθυροι από το παρελθόν, κάτι άλλο ξαναζωντανεύει και αυτό είναι η ζεστασιά των απλών ανθρώπων της Κύπρου μας. ⚡Ένα πρωινό Σαββάτου, στο Μάμμαρι της Επαρχίας Λευκωσίας, στρέψαμε τον χρόνο πίσω. Συναντήσαμε την κυρία Αναστασία η οποία άνοιξε την καρδιά μας και μας μίλησε για το παραδοσιακό σίδερο με τα κάρβουνα. #ΜένουμεΚύπρο #παράδοση #Κύπρος
«Πριν δεν είχαμε ρεύμα και σιδερώναμε με τα κάρβουνα. Επιάναμεν τα κάρβουνα εσβήναμέν τα, εβάλαμέν τα μες το σίδερο, βάλλαμε λίο πετρέλαιο και ανάφκαμέν το. Αφήναμέν το ανοικτό και αφταίναν τα κάρβουνα. Και ύστερα εκλείαμέν το και σιδερώναμε. Άμμαν ανάφταν καλά, εσούζαμέντο […το σίδερο] για να φύει ο σταχτός που έκαμεν. Τζαι σιδερώναμε. Άμμαν εκρυάνισκαιν, εσούζαμεντο για να ξανά ανάψουν τα κάρβουνα με τον αέρα που έμπαινε»
Όπως μαθαίνουμε, «τα κάρβουνα δεν ήταν όπως σήμερα που είναι σε σακούλες». «Επιάναμεν που τον φούρνο που ζυμώναμε», είπε η κυρία Αναστασία, «από την νισκιάν που μαειρεύκαμεν – που βάλαμε ξύλα μέσα. Επιάναμεν τα κάρβουνα, τα σβήναμε και ύστερα εβάλλαμεντα μες το σίδερο. Εβάλλαμεν το χέρι μας αν βράζει παραπάνω για να μεν κρούσουμε τα ρούχα και σιδερώναμε».
Η μικρή ιστορία της κυρίας Αναστασίας, μας θύμισε πως οι άνθρωποι τις παλιές εποχές, κατάφερναν πολλά περισσότερα, από όσα σήμερα εμείς – πάντα με ελάχιστα μέσα, αλλά την ίδια ώρα με πολλή αγάπη. Το χαμόγελο της και ο τρόπος που περιέγραφε όσα θυμόταν για το σίδερο με τα κάρβουνα, άφησε να νοηθεί πως ο συγκεκριμένος παραδοσιακός τρόπος σιδερώματος, δεν ήταν απλώς ένα αντικείμενο καθημερινής χρήσης, αλλά ένα τεράστιο κομμάτι της ιστορίας πολλών ανθρώπων που έζησαν με πολύ κόπο δύσκολες στιγμές.
Γράφει η Χριστίνα Γεωργίου